Üretrografi, üretra adı verilen idrar yolunun görüntülenmesini sağlayan özel bir radyolojik tetkik yöntemidir. Genellikle üretra darlığı, travma veya anatomik anormalliklerin teşhisi için yapılan üretrografi, üretranın detaylı bir şekilde incelenmesine olanak tanır. Bu makalede, üretrografinin uygulanış biçimi, endikasyonları ve sağladığı faydalar hakkında bilgi verilecektir.
Üretrografi Nedir?
Boşaltım sistemine kontrast madde (boyalı madde) verilerek çekilen filme Üretrografi denir. Kontrast madde (boyalı madde), idrar kanalının ve mesanenin film çekilirken görünür olmasını sağlayan bir sıvıdır. Üretrografi görüntüleme yöntemi sayesinde idrar kanalı ve mesanenin görüntüsü alınır. Mesanenin, idrar kanalının, sfinkterlerin (idrarı tutan kaslar) anomalileri hakkında detaylı bilgi verir.
Üretrografi sonrası hekim, hasta ve yakınlarına görüntüler üzerinden idrar kanalındaki darlıkları veya mesanedeki sorunları detaylıca anlatır. Üretra (idrar kanalı) darlığının boyutu ve lokasyonu net olarak belirlendiği için hekim ameliyat sonucu hakkında kesin bilgilendirme yapabilir.
Üretra (idrar kanalı) darlığı ameliyatlarından sonra yapılan üretrografi sayesinde de ameliyatın başarısı ölçülür. İdrar kanalı darlığının tamamen tedavi edilip edilmediği saptanır. Üretra (idrar kanalı) darlığı ameliyatları hakkında detaylı bilgi için Tıklayınız.
Üretrografi Nasıl Çekilir?
Hasta sırt üstü pozisyonunda yatar. Hekim, idrar kanalının ucundan ince bir kateteri 1-2 cm sokarak boyalı maddeyi idrar kanalından boşaltım sistemine verir. Boyalı madde bütün idrar kanalı ve mesaneye dolar. Boyalı madde sayesinde radyolojik görüntü alınırken idrar kanalı ve mesane görünür hale gelir. Hasta farklı pozisyonlara getirilerek bir kaç kez görüntü alınır.
Üretrografide 2 farklı şekilde görüntü alınmalıdır. İlk olarak boyalı madde idrar kanalından verilir ve alt boşaltım sistemi tamamen görüntülenir. İkinci olarak da boyalı madde mesaneye dolduktan sonra hasta bir kaba işerken görüntü alınır. Hem boyalı madde verilirken hem de hasta işerken görüntü alınması şarttır. Bu işleme Sistoüretrografi denir. Bu işlem aynı zamanda mesanede idrar kalıp kalmadığını da gösterir. Üretrografi boşaltım sistemi hakkında kesin ve detaylı bilgi verir. Yapılacak ameliyatın planlaması Üretrografi görüntülemesi sayesinde yapılır.
Üretrografiyi Kim Çeker?
Üretrografi mutlaka deneyimli bir hekim tarafından yapılmalıdır. Çünkü film çekilirken hekim, hastayı farklı pozisyonlara getirerek sorun olan bölgedeki bütün anomalileri saptar ve soru işaretine yer bırakmaz. İdrar kanalı darlığının veya mesane anomalilerinin hangi pozisyonlarda net olarak görüntüleneceğini ancak tecrübeli bir hekim bilir. Üretrografi işlemi, ameliyatı yapıcak hekimin nezaretinde veya bizzat kendisi tarafından yapılmalıdır. Biz Üretrografiyi mutlaka kendimiz çekmeyi tercih ediyoruz. Tecrübesiz ellerde darlıkların veya anomalilerin tam olarak bulunamadığı durumlarda hastalardan tekrar tekrar Üretrografi istenir. Bu hasta için olumsuz bir durumdur.
Üretrografi Hangi Durumlarda Yapılır?
- İşlem ve ameliyatlara bağlı üretra (idrar kanalı) darlıklarında
- Ata biner tarzda düşme neticesinde üretra (idrar kanalı) yaralanmaları ve kopmalarında
- Araç içi ve dışı kazalara bağlı üretra (idrar kanalı) yaralanmaları ve kopmalarında
- Doğumsal mesane ve idrar kanalı anomalilerinde
- Mesane kanamalarında
- VezikoVajinal Fistüllerde (idrarın kadınlık organından gelmesi)
- Prostat ameliyatları nedeniyle oluşan idrar kanalı darlıklarında
- Mesane taşında
- Böbrek reflüsünde
Üretrografi işlemi yapılır. Üretrografi erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da böbrek reflüsünde kullanılır. Özellikle çocuklarda radyasyon yükü nedeniyle mümkün olduğu kadar az görüntü alınmalıdır. Tomografi ve Floroskopi tetkiklerinde hasta Üretrografiye göre daha fazla radyasyona maruz kalır. Biz radyasyon dozu az olduğu için öncelikli olarak çocuklarda Üretrografiyi tercih ediyoruz. Çocukların testisleri, erişkinlerinkine göre radyosyana daha hassastır.